Stany skupienia wody

Barwimy wodę.

W jakiej wodzie szybciej rozpuści się farbka – w ciepłej czy zimnej?

Potrzebne: słoik z zimną i słoik z gorącą wodą, farba plakatowa, 2 plastikowe łyżki, pędzelek.

Przebieg doświadczenia: Do jednego słoika wlewamy zimną wodę a do drugiego gorącą. Pędzel maczamy w farbie plakatowej i zanurzamy najpierw w zimnej wodzie a następnie maczamy go ponownie w farbie i zanurzamy w gorącej wodzie. Zabarwioną wodę w obu słoikach mieszamy plastikowymi łyżeczkami. W obu słoikach woda barwi się na kolor farby plakatowej, ale w słoiku z gorącą wodą barwi się o wiele szybciej i kolor jest bardziej intensywny. Łyżeczka, którą mieszaliśmy zabarwioną gorącą wodę barwi się również mocniej od łyżeczki, którą mieszaliśmy zabarwioną zimną wodę.  Dlaczego? W gorącej wodzie cząsteczki poruszają się szybciej niż w zimnej, dlatego farbka rozprzestrzenia się szybciej

a kolor wody jest intensywniejszy.

Co pływa, co tonie?

POTRZEBNE: miski z wodą, różne przedmioty oraz karty pracy- tabelki, w których wypisane są nazwy tych przedmiotów. Dzieci najpierw samodzielnie przewidują, które z wymienionych przedmiotów będą pływać, a które zatoną. Zaznaczają swoje przypuszczenia w tabelce, a następnie sprawdzają swoje przypuszczenia. Na koniec wyciągają wnioski.

Rozkwitające kwiaty

Należy wyciąć i pokolorować kwiaty, po czym zagiąć ich płatki do środka, tak by były stulone jak pąki. Przygotowane w ten sposób kwiaty włożyć do naczynia z wodą. Chwilę czekamy, obserwując, co będzie dalej.   Co się stanie? Płatki rozchylą się, nasze kwiaty ,,rozkwitną''. Dlaczego? Woda wniknęła między włókna  papieru i spowodowała ich spęcznienie i wyprostowanie.

Czy jajko może być z gumy?

Potrzebne: surowe jajko, niepełna szklanka octu (osobiście używam słoika z nakrętką, bo nie znoszę zapachu octu). Przebieg doświadczenia: Jajko wkładamy do octu i zostawiamy . Następnego dnia ostrożnie wyjmujemy i opłukujemy. Będzie miękkie jak z gumy. Warto także skierować gumowe jajko pod strumień światła- widać żółtko i białko bez rozbijania jajka. Dlaczego? Wapno, z którego głównie zbudowana jest skorupka jajka, reaguje

z kwasami. To dlatego skorupka rozpuszcza się. Dzieci mają okazję stwierdzić, jak silnie mogą działać  niektóre substancje. 

Czy jajka rosną?

Potrzebne: gumowe jajko (patrz: doświadczenie powyżej), niepełna szklanka wody. Przebieg doświadczenia: Wkładamy gumowe jajko do szklanki z wodą. Po kilku godzinach jajko wyraźnie powiększy się. Dlaczego? W otoczce pozbawionego skorupki jajka znajdują się malutkie pory, przez które swobodnie przenika tylko woda. Białko nie może przenikać na zewnątrz. Dostająca się do środka woda powoduje, że jajko powiększa się.

Czy można zamrażać jajka?

Potrzebne: surowe jajko, zamrażarka. Przebieg doświadczenia: surowe jajko (bez pęknięć na skorupce!) wkładamy na noc do zamrażarki. Rano je oglądamy. Okaże się, że ma uszkodzoną skorupkę (pękniętą). Dlaczego? Jajko zawiera w sobie dużo wody. Pod wpływem ujemnej temperatury woda zamarza, zwiększając przy tym swoją objętość. Ciśnienie wewnątrz skorupki gwałtownie rośnie i dlatego jajko pęka.

Czy jajka tańczą?
Potrzebne: surowe jajko i jajko gotowane na twardo.
Przebieg doświadczenia: Kładziemy jajka na stole. Zakręcamy każdym  z nich. Jajko ugotowane na twardo będzie się kręciło długo i równomiernie. Dotknięte palcem podczas obracania natychmiast się zatrzyma. Jajko surowe będzie się chwiało i obracało nieregularnie, leniwie. Po dotknięciu palcem będzie kręciło się nadal. A więc jajka mogą tańczyć! Dlaczego? W jajku ugotowanym na twardo białko i żółtko są ze sobą mocno połączone i dlatego szybciej reagują na zmiany. Płynne żółtko i białko znajdujące się w surowym jaju mogą się swobodnie poruszać i dlatego po dotknięciu palcem podczas obracania zatrzymają się z opóźnieniem.

Czy jajko może wejść do butelki?

Potrzebne:bardzo gorąca woda, szklana butelka, jajko ugotowane na twardo i obrane ze skorupki. Przebieg doświadczenia: Wlewamy do butelki bardzo gorącą wodę (aż po sam brzeg). Po 2-3 minutach wodę wylewamy i natychmiast kładziemy jajko na szyjkę butelki. Jajko wślizgnie się do butelki, chociaż jest większe niż jej otwór. A więc jajka mogą wchodzić do butelki! Dlaczego? Po wylaniu wody z butelki pozostanie w niej para wodna. Dlatego część powietrza zostanie wypchnięta z butelki. Podczas ochładzania para skropli się i będzie potrzebowała mniej miejsca. Spowoduje to zmniejszenie ciśnienia w butelce.

A ponieważ ciśnienie powietrza na zewnątrz butelki jest większe, następuje nacisk na jajko i jego wejście do butelki.

Czy jajko  tonie?                                                                         Potrzebne: 2 szklanki, woda, sól. Dwie szklanki wypełniamy wodą do połowy. W jednym rozpuszczamy kilka łyżek soli. Wkładamy jajka do szklanek. Jajko w solance pływa, w wodzie opada na dno. Dlaczego? Jajko jest cięższe od wody, ale lżejsze od solanki i dlatego w solance pływa. Sól zagęszcza wodę, która w efekcie wypiera jajko na powierzchnię. Im więcej soli w wodzie, tym większa jest wyporność. Najlepiej widać to w Morzu Martwym.

Jak oddzielić żółtko?
Ten eksperyment na pewno spodoba się dzieciom! Na talerzyku rozbijamy jajko (ważne by żółtko było całe!). Następnie bierzemy butelkę, lekko ją ściskamy, przytykamy szyjkę do żółtka i puszczamy. Butelka wsysa żółtko do środka. Ważne by robić to z butelką ustawioną w miarę poziomo, bo z pionowej od razu nam to żółtko wypadnie (to dobry pretekst, by powiedzieć

o grawitacji!). Dlaczego? Gdy ściskamy butelkę, zmniejsza się objętość powietrza. Gdy ją puszczamy butelka zasysa powietrze (bo jak wiadomo natura nie znosi próżni), przy okazji

z powietrzem do środka „załapuje się” żółtko, które jest w błonce i ma inną konsystencję niż białko, stąd daje się wciągnąć w całości.

Jajko Kolumba. Czy można postawić jajko w pionie na stole ? 

Takie pytanie zadał Kolumb, kiedy po jego powrocie ze słynnej wyprawy wydano przyjęcie, podczas którego część gości zaczęła zawistnie szeptać, że odkrycie Ameryki było bardzo proste, w sumie to każdy mógłby tego dokonać. Nikomu się to nie udało, a wtedy Kolumb lekko nadtłukł skorupkę i powiedział, że gdy zna się już rozwiązanie to wszystko wydaje się proste, nawet jeśli wcześniej uważano to za niemożliwe. Warto zaproponować dzieciom by postawiły jajko, a potem im opowiedzieć tę historię.

https://youtu.be/D4RFypzTG-k

https://youtu.be/zEueIWMRXNQ

https://youtu.be/VezcQMpIp5c

Powietrze jest wszędzie

link do strony internetowej DZIECIĘCA FIZYKA

Czy butelka jest pusta?

Potrzebne: duża plastikowa butelka, balonik.

Pytamy dzieci, co znajduje się w butelce. Większość oczywiście powie, że nic. (U mnie jeden pierwszak powiedział, że powietrze.) Balonik wkładamy do butelki i próbujemy nadmuchać. Dlaczego nie możemy tego zrobić? Następnie robimy dziurę w dnie butelki i dmuchamy ponownie. tym razem balon się nadmuchał! Dlaczego? W butelce znajdowało się powietrze. Kiedy próbowaliśmy  nadmuchać balonik ciśnienie tego powietrza stawiało opór, którego nie mogliśmy pokonać. Kiedy zrobiliśmy dziurkę część tego powietrza uciekła i opór stal się znacznie mniejszy.

Poduszkowiec

Potrzebne: płyta CD, balonik, taśma klejąca i zamykana nakrętka od butelki (np. od Ludwika).

Wykonanie:  Przykładamy nakrętkę do otworu w płycie i przyklejamy solidnie taśmą. Dmuchamy balonik i nakładamy na  wciśniętą (zamkniętą)nakrętkę. Stawiamy nasz poduszkowiec na gładkiej powierzchni. Delikatnie otwieramy nakrętkę. Wow! Nasz poduszkowiec się porusza! (Czasem trzeba mu delikatnie pomóc ręką wystartować). Dlaczego? Powietrze z balonika dostaje się przez otwór w nakrętce pod płytę. Powstaje coś w rodzaju poduszki powietrznej.

Balonowa rakieta

Potrzebne: cienki sznurek lub włóczka, balonik, słomka i taśma klejąca.Wykonanie: Przeciągnij sznurek  od ściany do ściany albo od krzesła do krzesła. Zanim przywiążesz drugi koniec nawlecz kawałek słomki (około 10 cm). Przyklej do słomki kawałek taśmy klejącą stroną do góry. Nadmuchaj balonik i trzymając mocno wylot balonika przyklej balon do słomki. Puść. Rakieta wystartowała. Ale pęd! Dlaczego? Balon był pełen powietrza. Kiedy puściliśmy zamknięcie, powietrze zaczęło się z niego szybko wydostawać powodując siłę pchająca  w przeciwnym kierunku. Na podobnej zasadzie działają prawdziwe rakiety. Paliwo eksploduje w komorze, która ma otwór na końcu. Siła tej eksplozji powoduje powstanie  siły przeciwnej , która wypycha rakietę w kosmos.

Rakieta 2

Kliknij tutaj!

Chmury w słoiku

Potrzebne: taca, plastikowy talerz,  menzurka, srebrna folia, soda oczyszczona, ocet, barwnik spożywczy, zlewka. Na talerzu uformuj wulkan, używając menzurki i folii. Zrób otwór w folii, czyli krater.  Wsyp 10 ml sody. Odmierzamy w zlewce 40 ml octu. Do octu dodajemy trochę barwnika spożywczego. Energicznie wlewamy ocet do ,,krateru''.

Potrzebne: misie Haribo, 5 szklanych pojemników, woda, cukier, sól, ocet, mleko, ,,karty badacza'', linijki.

Rozdajemy dzieciom karty badacza i gumisie. Dzieci mierzą misie. Zastanawiają, co się stanie, gdy na całą dobę zanurzymy misie w wodzie, w wodzie z cukrem, wodzie z solą, w occie i w mleku. Zapisują swoje hipotezy. Zanurzamy misie w w/w substancjach i wracamy do nich następnego dnia. Sprawdzamy, co stało się z misiami i porównujemy z postawionymi hipotezami.